Vroeger, toen er nog telefoons met draaischijven waren, zag het leven er anders uit. Een mensenleven kende een vaste routine met een duidelijke scheiding tussen werk en privé. Het warme eten stond om half zes op tafel en ’s avonds werd er gekeken naar ‘van Gewest tot Gewest’. Op het eerste gezicht was er een goede balans. Het is jammer dat dit beeld nog steeds als standaard gezien wordt, want het leven is veranderd. Ook in de zorg. Heb jij je ooit gerealiseerd dat het lijntje tussen werk en privé bij zorgprofessionals altijd al vrij dun is geweest?
24-uurseconomie en de huidige arbeidsmarkt
Inmiddels is de 24-uurseconomie in vrijwel alle branches merkbaar. In de zorg hebben we die altijd al gehad. Er zijn namelijk geen 9-tot-5-banen in de zorg. Het enige verschil is dat we tegenwoordig echt 24 uur per dag bereikbaar zijn. Afgezien daarvan komt de focus steeds meer op efficiëntie en productiviteit te liggen, omdat technologische ontwikkelingen dat mogelijk maken. Ook de arbeidsmarkt verandert sterk. Millenials die de arbeidsmarkt betreden, hebben andere verwachtingen. Zij zoeken inspirerende werkgevers die op een maatschappelijk verantwoorde manier te werk gaan.
Zelfs stagiairs in de zorg haken af
Hoewel de zorg misschien wel een van de mooiste branches is om in te werken, gaat het juist in deze sector mis. De werkdruk stijgt, het aantal instromers is een stuk lager dan de uitstromers, en het aantal zorgprofessionals met een burn-out rijst de pan uit. Niet alleen onder oudere werknemers, maar juist ook onder jongeren. Vorige week verscheen zelfs in het nieuws dat stagiairs hun stage niet meer op een volwaardige manier kunnen doen. Ze krijgen te weinig begeleiding en doen handelingen zonder supervisie, waardoor ze de passie voor het vak kwijtraken. Het gevolg is dat ze stoppen of zelf ook met burn-out-klachten thuis komen te zitten.
Focus op efficiëntie, productiviteit en cijfers
Dat zelfs stagiairs hier tegenaan lopen, nog voordat hun carrière is begonnen, is een gevolg van de problemen in de zorg. Als de werkdruk hoog is, er te weinig (gemotiveerde) medewerkers zijn en de facilitering niet goed gaat, hoe kunnen we dan verwachten dat stagiairs een positief beeld van de zorg krijgen? Het is een negatieve spiraal waar we in zitten, waarbij de focus op efficiëntie, productiviteit en cijfers ligt. Daar krijg je als zorgprofessional niet veel energie van. Het gaat voor jou tenslotte om de cliënt.
Laat de perfecte werk-privébalans los
Die 24-uurseconomie gaat niet meer weg. We leven in een andere maatschappij, en in de zorg liepen werk en privé al door elkaar. In mijn beleving ligt het antwoord dan ook niet in het streven naar een perfecte werk-privébalans, maar juist in het loslaten daarvan. De focus zou moeten liggen op datgene wat jou gelukkig maakt.
Hoe? Maak keuzes die passen bij jouw waarden
Als je iets doet waar jij je fijn bij voelt, handel je vanuit de juiste motivatie en vanuit waarden die dichtbij jou staan. De balans tussen werk en privé vervaagt dan ook, omdat je je leven inricht met wat voor jou vanzelfsprekend is. Je maakt duidelijke keuzes die passen bij jouw waarden. Dus stel jezelf de vraag: wat in het leven maakt mij gelukkig?
Zo kan het werken
Een zorgmedewerker wordt door haar collega’s standaard gevraagd om op zaterdag extra te komen werken. Het rooster kan anders niet worden opgelost. Ze zegt elke keer ‘ja’ en draait week in, week uit extra uren. Waarom doet ze dat? Ze wil graag dat haar cliënten de zorg krijgen die ze nodig hebben, maar ze wil ook haar collega’s niet afvallen. Maar door continu ‘ja’ te zeggen, wordt zij er niet gelukkiger op. Bovendien wordt het onderliggende probleem niet opgelost.
Haar antwoord op de vraag ‘wat maakt mij nu gelukkig?’ is misschien: ‘mijn gezin en familie’. Vanuit die basis kan ze de keuze maken om niet meer elke zaterdag te gaan werken, maar iets leuks te gaan doen met haar familie. Zo doet zij dingen waar ze zelf gelukkig van wordt. Tegelijkertijd komt het probleem van het rooster daar te liggen waar het hoort. Want als we continu maar de zaken voor anderen willen oplossen, komt het onderliggende probleem nooit op tafel.
Kortom: ga niet op zoek naar een perfecte werk-privébalans, maar ga op zoek naar wat jou gelukkig maakt.